E-ticaret Fulfillment Nedir? Süreç, KPI ve Maliyet Rehberi
Ankara odaklı e-ticaret işletmeleri için kabulden kargoya, iade yönetiminden KPI’lara kadar fulfillment süreçlerinin pratik kılavuzu.
Fulfillment Nedir?
E-ticaret fulfillment, stok kabulünden sipariş toplama (pick), paketleme (pack) ve kargoya teslim ile iade yönetimini kapsayan uçtan uca operasyonel süreçtir. Ankara’dan tüm Türkiye’ye satış yapan işletmeler için doğru kurgulanan fulfillment, hız, doğruluk ve maliyet dengesini sağlar.
Süreç Akışı (Inbound → Outbound)
- Inbound & Kabul: Palet/koli kabulü, sayım, kalite kontrol; SKU açılışı ve barkodlama.
- Put-away & Slotlama: ABC analizine göre raf/konum ataması, FIFO/FEFO kuralları.
- Entegrasyon & WMS: Envanter görünürlüğü, toplama dalgaları ve kural tabanlı yönlendirme.
- Pick & Pack: Sipariş satırı bazlı toplama, kontrol, uygun ambalaj ve irsaliye.
- Kargo Planlama: Cut-off saatine göre çoklu kargo seçimi ve etiketleme.
- Bildirim & Takip: Gönderi numarası, teslimat bildirimleri, raporlama.
- İade Süreci: Sınıflandırma (A/B/C), yeniden paketleme ya da imha/servis.
KPI & SLA: Hedefler Nasıl Tanımlanır?
| KPI | Tanım | Hedef Örnekleri |
|---|---|---|
| Sevk Süresi | Siparişten kargoya teslim süresi | Aynı gün / Ertesi gün |
| Sipariş Doğruluğu | Hatasız sipariş oranı | ≥ %99,5 |
| Stok Doğruluğu | WMS–fiziksel sayım uyumu | ≥ %99,0 |
| İade İşleme Süresi | Geri dönüşten sınıflandırmaya | 24–72 saat |
SLA’lerde cut-off saatleri (ör. 12:00/15:00/17:00) net yazılmalı ve kampanya dönemlerinde esnek kapasite maddesi eklenmelidir.
Maliyet Kalemleri ve Örnek Dağılım
Fulfillment maliyeti hacim, SKU sayısı, paketleme seviyesi, iade oranı ve kargo tercihine göre şekillenir.
| Kalem | Açıklama | Pay Örneği* |
|---|---|---|
| Depolama | m³/palet bazlı alan kullanımı | %15–25 |
| Pick & Pack | Sipariş satırı başı işlem | %25–35 |
| Ambalaj Malzemesi | Koli, dolgu, etiket, insert | %10–20 |
| Kargo/Dağıtım | Hacim/ağırlık ve bölgeye göre | %20–40 |
*Paylar örnektir; ürün/hedef SLA’ya göre değişir. İade oranı yüksekse işleme maliyeti artar.
Entegrasyon: WMS, Pazaryeri ve ERP
- WMS: SKU, lot/seri, FEFO/FIFO, toplama dalgaları, hatasızlık.
- Pazaryeri/mağaza: Sipariş akışı, stok senkronu, gönderi numarası.
- ERP/Ön muhasebe: Fatura/irsaliye, maliyet merkezi ve raporlama.
Paketleme & Kargo Stratejileri
- Kırılgan ürün: Köşe koruma, çift oluklu koli, dolgu.
- Set/kit: Barkod, bundle kontrol listesi, varyant ayrımı.
- Kargo seçimi: Hacim/ağırlık optimizasyonu ve çoklu kargo.
- Cut-off: Aynı gün sevk için 12:00/15:00/17:00 senaryoları.
İade (Returns) Yönetimi
- Kabul & Kontrol: Fiziksel durum, aksesuar ve paketleme kontrolü.
- Sınıflandırma: A (yeniden satış), B (yeniden paketleme), C (defolu/servis).
- Stok Güncelleme: WMS üzerinden anlık envanter.
- Raporlama: İade nedeni istatistikleri ve aksiyon planları.
Örnek Senaryo: 50 Sipariş/Gün
Günlük ortalama 50 sipariş, 1,6 satır/sipariş ve %12 iade oranı kabul edelim. Cut-off 15:00, hedef sevk aynı gün.
- İnsan kaynağı: 1 inbound, 2 picker, 1 packer, 1 çıkış sorumlusu.
- Toplama: Zaman penceresi bazlı dalgalar; rotalı toplama.
- Ambalaj: 3 standart koli ölçüsüyle maliyet optimizasyonu.
- Kargo: İki farklı kargo entegrasyonu; bölgeye göre yönlendirme.
- İade: Haftalık toplu işleme pencereleri ile 24–72 saat hedef.
Sık Yapılan Hatalar ve Çözümler
- Tek kargo firmasına bağımlılık: Alternatif kargo entegrasyonu ekleyin.
- Standart dışı paket boyutları: 2–3 boy ile konsolide edin.
- Stok senkron gecikmesi: WMS–mağaza çift yönlü entegrasyon kurun.
- Cut-off belirsizliği: SLA’ya saat ve koşulları net yazın.
Sık Sorulan Sorular
Fulfillment ile kargo firması sözleşmesi kimde olur?
İş modeline göre değişir; çoğu senaryoda sözleşme sağlayıcıda, ücret yansıtmalı işler yapılır.
Aynı gün sevk için ideal cut-off kaç?
Operasyon ve kargo çıkışına göre genelde 12:00–15:00. Yüksek hacimde 17:00 ikinci dalga kurgulanabilir.
FEFO/FIFO uygulaması ne zaman gerekli?
SKT’li, lot/serili ve döngüsel ürünlerde uygundur; hata riskini ve iade oranını düşürür.
Fulfillment maliyetini nasıl düşürürüm?
Ambalaj standardizasyonu, dalga planlama, çoklu kargo ve yıllık anlaşmalar ile birim maliyet düşer.
Teklif Al
Ankara çıkışlı fulfillment kurgunuzu birlikte tasarlayalım. İletişim formunu doldurun; SKU sayısı, sipariş hacmi ve hedef SLA’ya göre şeffaf fiyatlandırma paylaşalım.
